مشاوره ژنتیک سرطان های زنان
فهرست مطالب
- سرطان های ارثی زنان چه سرطان هایی هستند؟
- آیا همه ی سرطان های زنان ارثی هستند؟
- هدف از مشاورۀ ژنتیک سرطان های ارثی در زنان:
- چه کسانی نیاز به مشاورۀ ژنتیک سرطان های ارثی زنان دارند؟
- نقش مشاورۀ ژنتیک در سرطان ارثی زنان چیست؟
- زمان مناسب برای انجام مشاوره ژنتیک سرطان زنان چه هنگامی است؟
- آیا تمام کسانی که جهش مرتبط با سرطان را به ارث میبرند به آن مبتلا میشوند؟
مشاوره ژنتیک سرطان زنان، شاخه‌ای از ژنتیک پزشکی است که به بررسی احتمال بروز سرطان های ارثی در زنان می‌پردازد و فرآیندی است که هدف اصلی آن مشخص کردن خطر وقوع یا تکرار سرطان است.
با توجه به شیوع سرطان پستان در خانم ها، در حال حاضر ترجیح به مشاوره پیشگیری و تعیین ریسک سرطان پستان در همه ی خانم ها حتی در صورت نداشتن سابقه سرطان در خانواده از سن 30 سالگی به بعد می شود. این نوع مشاوره برای اولین بار با تعیین ریسک دقیق ابتلا به سرطان پستان بدون آزمایشات پیچیده در مرکز مشاوره ی پارس ژنوم کرج و نیلو ژنوم تهران توسط آقای دکتر شهرام سواد قابل انجام است.
سرطان های ارثی زنان چه سرطان هایی هستند؟
در سرطان تخمدان، رحم، دهانه ی رحم و پستان در مقایسه با سرطان های دیگر احتمال وراثتی بودن بیشتر است. در حالت ارثی ژن معیوب از پدر یا مادر به فرزند منتقل شده و شانس ابتلا به سرطان را افزایش میدهد. به طورکلی سرطان های ارثی در مقایسه با سرطان های غیر ارثی سن شروع پایین تری دارند، شدیدتر هستند و سابقه ی ابتلای چندین نفر در خانواده وجود دارد.
سرطان تخمدان
بر اساس مطالعات انجام شده در حدود 23% از موارد سرطان تخمدان ارثی هستند و اکثر آنها در اثر جهش در ژن BRCA1 یا BRCA2 ایجاد میشوند. اختلال در عملکرد این ژنها با خطر ابتلا به سرطان پستان و تخمدان ارثی همراه است. تحقیقات نشان می دهد یک نفر از هر پانصد نفر یک نسخه ی معیوب از ژن BRCA1 یا BRCA2 دارد. همچنین، شانس ابتلا به سرطان تخمدان ارثی در افراد مبتلا به سندرم ژنتیکی لینچ و سندرم پوتزژوگر بیشتر از سایر افراد است.سرطان رحم
در حدود 10% از موارد سرطان رحم یا اندومتر وراثتی هستند. شانس ابتلا به سرطان ارثی رحم در افراد مبتلا به سندرم های ژنتیکی کاودن، پوتزژوگر یا لی فرامنی بیشتر از سایر افراد است.سرطان پستان
در حدود 5 تا 10% از موارد سرطان پستان وراثتی هستند. شایعترین علت سرطان پستان ارثی جهش در ژن های BRCA1 یا BRCA2 است. شانس ابتلا به سرطان پستان در افرادی که یک نسخه معیوب از ژن BRCA1 را از یکی از والدین خود به ارث برده اند 55-72% و افرادی که یک نسخه معیوب از ژن BRCA2 را از یکی از والدین خود به ارث برده اند 45-69% تا سن هفتاد سالگی است.سرطان دهانه ی رحم
اکثر موارد این سرطان در اثر آلودگی با تیپ های پر خطر ویروسHPV ایجاد می شوند. مطالعات نشان میدهد در افراد مبتلا به انواع پر خطر این ویروس که به طور کامل درمان نشده اند شانس ابتلا بیشتر است. با این حال افراد مبتلا به سندرم ژنتیکی پوتزژوگر شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان دهانه ی رحم ارثی در مقایسه با سایر افراد دارند.
آیا همه ی سرطان های زنان ارثی هستند؟
همه ی سرطان ها ناشی از تغییرات ژنتیکی نادرست در سلول های بدن هستند که منجر به تکثیر غیر طبیعی سلولها و سرطان میشوند. در اکثر موارد این تغییرات پس از تولد و تحت تاثیر عوامل محیطی مانند تغذیه نامناسب، سیگار و الکل رخ میدهند. برخی سرطان ها ارثی هستند یعنی فرد ژن معیوب را از پدر یا مادر خود به ارث میبرد. شایعترین سرطان های ارثی زنان، سرطان پستان، رحم و تخمدان هستند. به صورت کلی سرطان های ارثی زنان در مقایسه با سرطان های غیر ارثی سن شروع پایین تری دارند، شدیدتر هستند و سابقه ی ابتلای چندین نفر در خانواده وجود دارد.
هدف از مشاورۀ ژنتیک سرطان های ارثی در زنان:
- درک نقش ژنتیک در ایجاد سرطان زنان
- نقش وراثت در ایجاد سرطان و احتمال ابتلای اعضای خانواده
- بررسی راه های مختلف پیشگیری از سرطان ارثی
- ارجاع برای انجام آزمایش‌های تخصصی تشخیصی یا تعیین وضعیت ناقلی برای یک سرطان ژنتیکی.
- کمک به تعیین نوع درمان مناسب در افراد مبتلا به سرطان ارثی
چه کسانی نیاز به مشاورۀ ژنتیک سرطان های ارثی زنان دارند؟
انجام مشاورۀ ژنتیک به افرادی که یکی از موارد زیر را دارند توصیه میگردد:
سرطان پستان:
- تشخیص سرطان در شما یا یکی از اعضای خانواده قبل از 50 سالگی
- سابقه ی ابتلا به سرطان تخمدان در شما یا یکی از اعضای خانواده در هر سنی
- ابتلای همزمان به سرطان پستان و تخمدان
- ابتلا به سرطان پستان دو طرفه
- سابقۀ خانوادگی سرطان پستان، تخمدان، پانکراس یا پروستات
- سابقۀ خانوادگی سرطان پستان سه‌گانه-منفی (Triple-negative breast cancer) قبل از شصت سالگی
- سابقۀ خانوادگی سرطان پستان در مردان
- یکی از خویشاوندان شما مبتلا به سرطان پستان است و تست ژنتیک BRCA1 یا BRCA2 او مثبت بوده است.
سرطان تخمدان:
- سابقه ی ابتلا به سرطان پستان
- سابقۀ خانوادگی سرطان تخمدان
- سابقۀ خانوادگی ابتلا به سرطان پستان قبل از 50 سالگی
- دو یا بیش از دو فرد مبتلا به سرطان پستان در خویشاوندان
- یکی از خویشاوندان شما مبتلا به سرطان پستان است و تست ژنتیک BRCA1 یا BRCA2 او مثبت بوده است.
سرطان رحم (آندومتر):
- تشخیص سرطان قبل از 50 سالگی
- سابقه ی ابتلا به سرطان روده
- سابقه ی خانوادگی سرطان روده، مقعد یا اندومتر
- یکی از خویشاوندان شما تست ژنتیک سرطان انجام داده و مبتلا به سندرم لینچ است (ژنهای MLH1، MSH2، MSH6 و PMS2)
نقش مشاورۀ ژنتیک در سرطان ارثی زنان چیست؟
مشاور ژنتیک با بررسی دقیق سوابق پزشکی و تاریخچۀ سرطان در خانواده شانس ابتلای شما و اعضای خانواده تان را به سرطان های ارثی زنان بررسی میکند. همچنین، در مورد تست های ژنتیکی قابل انجام، مزایا و محدودیت های هر یک از آنها برایتان توضیح میدهد.
زمان مناسب برای انجام مشاوره ژنتیک سرطان زنان چه هنگامی است؟
بهتر است فرد مبتلا به سرطان مشاوره شود، مشاوره ی ژنتیک و به دنبال آن انجام تست ژنتیک نه تنها به پروسه ی درمان فرد مبتلا کمک میکند بلکه در تعیین ریسک ابتلا به سرطان های دیگر و پیشگیری از آنها موثر است. همچنین، در صورتیکه جهش ژنتیکی فرد مبتلا مشخص شود با بررسی سایر اعضای خانواده میتوان شانس ابتلای آنها به سرطان های ارثی را پیش بینی و اقدامات پیشگیرانه انجام داد.
آیا تمام کسانی که جهش مرتبط با سرطان را به ارث میبرند به آن مبتلا میشوند؟
افراد حامل جهش لزوما به سرطان مبتلا نخواهند شد. با این حال، این افراد در مقایسه با دیگر زنان شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان دارند. عوامل مختلفی بر بروز سرطان در فرد دارای جهش تاثیر میگذارند. با سبک زندگی مناسب، غربالگری های بیشتر، مصرف دارو و گاهی انجام جراحی میتوان از سرطان ارثی پیشگیری کرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه ی درباره ی ما مراجعه کنید. همچنین، برای آگاهی از هزینه ی مشاوره ژنتیک سرطان زنان به صفحه ی تماس با ما مراجعه کنید.
