روند پیری در افراد مختلف
شاید بارها این سوال به گوش شما خورده باشد که چرا برخی از افراد زودتر از سایرین پیر می شوند و برخی نسبت به همسالان خود جوان تر به نظر می رسند. به تازگی، تیمی از پژوهشگران از اطلاعات جدیدی پرده برداری کردند که نشان می دهد بدن افراد با سرعت های مختلف و الگوهای متفاوتی فرایند پیری را طی می کند، به این الگوها اصطلاحاً ageotype گفته می شود. الگوی پیری بر اساس مارکرهای پیری منحصربفردی هستند که در طی زمان کوتاه 2 تا 3 سال از عمر فرد دچار تغییر می شوند.
مطالعه جدیدی که در مجله معتبر Nature Medicine به چاپ رسیده است درباره مسیرهای مختلف پیر شدن افراد و نحوه مراقبت های شخصی که می توان بکار برد تا طول عمر سالم را افزایش داد، توضیح داده است. این محققین با بررسی و نگاه عمیق تر به آنچه که در سطح مولکولی اتفاق می افتد، در پی پاسخی به این سوال بودند که چرا سرعت روند پیری در افراد متفاوت است.
در این مطالعه دکتر Synder و همکارانش مشخصات multi-omics را در 106 فرد سالم (از هر دو جنس مرد و زن) در طی سنین 34 تا 68 سالگی بررسی کردند. محققان برای بررسی ارتباط پیری با انواعی از فاکتورها (omics) مثل متابولیت ها، پروتئین ها، رونوشت ها، میکروب ها، لیپیدها، سیتوکین ها و مقادیر آزمایشگاهی بالینی، مقدار آنها را در افراد مورد آزمون، در فواصل زمانی منظم اندازه گیری کردند. این فاکتورها بر روی هر فرد در سنین 34 سالگی تا 68 سالگی، حداقل 5 بار در طول مدت دو سال، مورد اندازه گیری قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از آزمایشات توانستند چگونگی تغییر سطح هر یک از این فاکتورها را با گذشت زمان و ارتباطش را با پیری تعیین نمایند.
محققین دریافتند که پروسه پیری در افراد مختلف می تواند در طی مسیرهای بیولوژیک خاصی؛ متابولیک، کبدی، ایمنی، نفروتیک (کلیوی)، اتفاق بیافتد. برای مثال افرادی که مسیر متابولیک در پیر شدن آنها موثر است در معرض خطر بیشتری از بیماریهای متابولیک مثل دیابت قرار دارند. سطح هموگلوبین A1C در این افراد با افزایش سن، افزایش می یابد. علاوه بر این، در افرادی که سیستم ایمنی در پروسه پیری آنها نقش دارد، ممکن است سطح بالاتری از مارکرهای التهابی را نشان دهند و در معرض بیماری های مرتبط با سیستم ایمنی قرار بگیرند. با این حال، محققان تاکید کردند که پروسه پیری افراد می تواند همزمان متابولیکی و وابسته به سیستم ایمنی باشد.
این محققین توانستند الگوهای واضحی را از چگونگی پیری هر فرد در سطح مولکولی تشخیص دهند. شناسایی این الگو ها در هر فرد می تواند به تدوین برنامه های مراقبتی فردی برای افزایش طول عمر سالم کمک کند.
بر اساس الگوی ageotype هر فرد می توان فاکتورهای خطرآفرین سلامت و مشکلات بالینی را که فرد می تواند با آن روبرو شود، را شناسایی کرد و مراقبت های درمانی مناسبی را برای او بکار گرفت. از همه مهمتر، این مطالعه نشان می دهد که می توان با تغییر الگوی پیری، سرعت آن را کاهش داد. البته این مطالعه در ابتدای راه است و برای درک بهتر آن، نیاز به بررسی های بیشتری است.
هر فرد ژنوتیپ (محتوای ژنتیکی) و الگوی پیری (ageotype) منحصربه فردی دارد که ترکیبی از تغییرات مولکولی و مختص به یک سیستم فیزیولوژیک او می باشد. اهمیت اندازه گیری این تغییرات زمانی است که فرد سالم و جوان است، تا پزشکان با کمک نتایج آنها بتوانند مهمترین عواملی که باید بر روی آنها تمرکز کنند شناسایی کنند و به افزایش طول عمر یک زندگی سالم کمک نمایند.
